Spis treści:
- Anoreksja-leczenie
- Co to jest anoreksja?
- Anoreksja-rodzaje
- Jadłowstręt psychiczny-przyczyny
- Anoreksja-czynniki ryzyka
- Jadłowstręt psychiczny-objawy
- Skutki anoreksji
- Anoreksja-jak leczyć?
- Jadłowstręt psychiczny-gdzie i dlaczego leczyć?
Anoreksja-leczenie
Osobą, która może pomóc w leczeniu anoreksji, jest przede wszystkim lekarz psychiatra. W terapii wspierają go również psycholog i dietetyk oraz często rodzina osoby, u której rozpoznano jadłowstręt. Leczenie ma na celu przywrócenie masy ciała do prawidłowego poziomu oraz zniwelowanie skutków długotrwałego niedożywienia. To jednak tylko fizyczny skutek udanej terapii. Osiągnięcie go będzie możliwe dopiero wówczas, gdy osoba chora na anoreksję zaakceptuje swoje ciało. Z tego względu psychoterapia online może mieć kluczowe znaczenie. Ponadto należy zadbać o wykształcenie w pacjencie zmiany podejścia do jedzenia, tak by nie był to przykry obowiązek.
Co to jest anoreksja?
Anoreksja (łac. anorexia nervosa), inaczej zwana jadłowstrętem psychicznym jest poważnym schorzeniem z grupy zaburzeń odżywiania. Jak sama nazwa na to wskazuje, objawia się awersją do przyjmowania posiłków. Osoba dotknięta tą przypadłością odczuwa głód, lecz stara się go zagłuszyć na wszelkie możliwe sposoby. Jednocześnie pacjenci cierpiący na anoreksję opanowali do perfekcji sztukę udawania przed otoczeniem, że wszystko jest w porządku. Choroba ta dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, lecz w przypadku kobiet, występuje ona 10 razy częściej. Zazwyczaj pojawia się w okresie dojrzewania (pomiędzy 14. a 18. rokiem życia), kiedy zainteresowanie swoim ciałem, presja otoczenia i uwarunkowania kulturowe mają największe oddziaływanie na dojrzewającą psychikę młodego człowieka.
Osoba chorująca na anoreksję stale redukuje masę ciała, zmniejszając kaloryczność posiłków i intensywnie ćwicząc. Jeśli ktoś z bliskiego otoczenia zaproponuje osobie, u której podejrzewa jadłowstręt psychiczny leczenie, zwykle spotka się z bagatelizowaniem sprawy lub agresywną reakcją. Pacjenci tacy bowiem mimo zauważalnej niedowagi i wyniszczenia organizmu, postrzegają siebie jako osoby grube.
Anoreksja-rodzaje
Wyróżnia się dwa podstawowe typy jadłowstrętu. Niezależnie od tego, jaki rodzaj zostanie dostrzeżony u bliskiej osoby, pomoc psychologiczna online może okazać się niezbędna. Specjalista podzieli się informacjami co do dalszych metod leczenia lub sam zastosuje najskuteczniejszą terapię.
Typ restrykcyjny
Pacjenci dążą do ograniczenia lub utrzymania patologicznie niskiej masy ciała poprzez znaczne ograniczenie przyjmowania pokarmów. Do tego wspomagają się stosowaniem środków przeczyszczających (często wielokrotnie przekraczając dopuszczalną dawkę preparatu) oraz intensywnym wysiłkiem fizycznym (spalanie wyimaginowanej tkanki tłuszczowej).
Typ bulimiczny
Ten rodzaj choroby różni się od poprzedniego tym, że występują tu nieregularne, przejściowe okresy przejadania się. Pacjent reguluje jednak przyswajanie pokarmów za pomocą środków moczopędnych, przeczyszczających oraz wymiotów.
Jadłowstręt psychiczny-przyczyny
Jednoznaczne określenie przyczyn jadłowstrętu nie jest możliwe. Przyjmuje się, że czynniki odpowiedzialne za rozwój choroby mają podłoże psychologiczne, biologiczne i kulturowe.
Przyczyny psychologiczne
Pacjent dotknięty jadłowstrętem ma obsesję na punkcie swojego ciała. Zwykle osoby te cechuje ponadprzeciętna inteligencja, lęk przed niepowodzeniami oraz zaniżona samoocena. Są również nadwrażliwe na krytykę i przepełnione lękiem, a także poczuciem beznadziejności.
U podłoża praktycznie każdego przypadku leży jakiś konflikt wewnętrzny. Może być on spowodowany przez:
- potrzebę zdefiniowania własnej tożsamości;
- negatywny obraz samego siebie (dla cierpiącego na anoreksję wygląd nigdy nie będzie satysfakcjonujący);
- problemy natury uczuciowej;
- rozwój seksualny i towarzyszące mu lęki, frustracje, niepewność;
- jednoczesne odczuwanie miłości i nienawiści do swoich bliskich.
Przyczyny środowiskowe
Wszechobecny kult piękna i gloryfikowanie szczupłych sylwetek w środkach masowego przekazu niewątpliwie przyczynia się do wielkiej liczby zachorowań. Dziewczęta (choć nie tylko) w okresie dorastania są bardzo podatne na stereotypy i wzorce. Panuje też przekonanie, że dbanie o ciało pozytywnie wpływa na zdrowie. Teza ta jest oczywiście zgodna z prawdą, jednak nadmierna, wręcz wyniszczająca aktywność przyniesie więcej szkody niż pożytku.
Przyczyny biologiczne
Jednym z czynników mogących zwiększyć ryzyko zachorowania na anoreksję są geny. Dotychczas nie rozpoznano, które z nich są zaangażowane w ten proces. Wiadomo natomiast, że pewne osoby mają skłonności do wrażliwości, perfekcjonizmu i są bardzo wytrwałe w swoich dążeniach. Powiązanie tych czynników w jedną całość może stanowić podłoże do wystąpienia anoreksji.
Anoreksja-czynniki ryzyka
Czynnikiem zwiększającym ryzyko pojawienia się jadłowstrętu jest niewątpliwe występowanie zaburzeń odżywiania w rodzinie. Ważną kwestią może też być obecność problemów, mogących skutkować wzmożoną potrzebą uzyskania lub odzyskania kontroli nad własnym życiem. Powstrzymywanie się od jedzenia może dać złudne przeświadczenie, że trzymamy wszystko w garści. Do tego dochodzi wzmożona ekspozycja na przekazy i promowane wzorce dotyczące wyglądu oraz presja rówieśników i stałe poczucie bycia ocenianym. Osoby narażone na powyższe czynniki powinny być wnikliwie obserwowane przez bliskich tak, by w porę zareagować i zgłosić się po pomoc do gabinetu psychiatry lub po porady psychologiczne online.
Jadłowstręt psychiczny-objawy
Najbardziej widocznym i zazwyczaj pierwszym zauważanym przez bliskich symptomem świadczącym o tym, że ktoś cierpi na anoreksję, jest wychudzenie. Mowa tu o utracie masy ciała o co najmniej 15% w stosunku do wartości prawidłowych. Objaw ten przez pewien czas jest skrzętnie ukrywany przez chorego, który np. używa obszernych ubrań. Rodzina może dostrzec również inne zachowania, które, zwłaszcza występujące w grupach powinny budzić niepokój. Oto najważniejsze z nich:
- jedzenie w samotności;
- spożywanie dużej ilości pokarmów bez towarzyszącego temu tycia;
- słyszalne, któreś z kolei odgłosy wymiotowania, dobiegające z łazienki;
- zbyt restrykcyjne podejście do aktywności fizycznej;
- zatrzymanie miesiączki u nastolatki;
- narastające przygnębienie;
- odnalezienie w rzeczach dziecka środków przeczyszczających lub moczopędnych;
-unikanie spotkań z bliskimi;
- nieprzyznawanie się do uczucia głodu pomimo jedzenia bardzo niewielkich ilości pokarmu;
-narzekanie na swój wygląd (otyłość) nawet w przypadku, gdy osoba wygląda na chorobliwie szczupłą;
- lęk przed przybieraniem na wadze, mający często formę obsesji;
-zaburzenia hormonalne;
- nienaturalny blado-szary kolor skóry;
- pojawiający się meszek włosowy (efekt utraty tkanki tłuszczowej);
- narzekanie na zimno (jest wynikiem spadku temperatury ciała);
- obserwowane obrzęki dłoni i stóp;
-przesadne zainteresowanie tematami żywienia (liczenie kalorii, czytanie książek kucharskich, częste gotowanie dla całej rodziny przy jednoczesnym braku spożywania przygotowanych potraw);
- reagowanie z furią na uwagi bliskich dotyczące jedzenia i wyglądu.
Skutki anoreksji
Leczenie jadłowstrętu powinno być przeprowadzone jak najwcześniej. Kontrola psychiatry, psychoterapeuta online lub spotkanie stacjonarne. To podstawowe środki zaradcze. Pod żadnym pozorem nie wolno bagatelizować sytuacji. Anoreksja jest bowiem chorobą działającą wyniszczająco zarówno na ciało, jak i na psychikę pacjenta. Znaczne niedobory niezbędnych dla prawidłowego rozwoju mikro i makroelementów w dłuższej perspektywie destrukcyjnie wpływają na wszystkie narządy i układy ludzkiego ciała. Tkanka tłuszczowa niemal w całości zanika, co dla organizmu oznacza brak ochrony przed wysokimi i niskimi temperaturami. Pojawiają się również łatwe do wykrycia objawy somatyczne, takie jak obniżone ciśnienie krwi, spowolnione tętno, wolniejsza perystaltyka jelit, a w efekcie zaparcia. Jadłowstręt prowadzi również do spowolnienia lub częściej zahamowania rozwoju płciowego (nastolatce przestają rosnąć piersi) oraz anemii i hipoglikemii (efekt spadku poziomu glikogenu i zmniejszenia zapasów tłuszczu). Niewykryta anoreksja, prędzej czy później poczyni w organizmie chorego bardzo poważne szkody. Należą do nich m.in. zaburzenia rytmu serca (niedobór potasu), niewłaściwa praca nerek (patologiczna produkcja moczu) i zaniki mózgowe (możliwe do wykrycia dopiero w badaniu tomografem komputerowym). Warto zwrócić uwagę na fakt, że (z pozoru niegroźny) zanik miesiączki, jeśli trwa dłużej niż pół roku, powoduje zachwianie gospodarki hormonalnej. Skutkiem tego jest niedobór estrogenów, który w efekcie prowadzi do osteoporozy. Przyczynia się również do nadmiernego owłosienia ciała, a także zwiększa ryzyko bezpłodności i wystąpienia torbieli jajników. Nieleczona anoreksja może doprowadzić do śmierci. Jej powodem nie zawsze jest skrajne wycieńczenie organizmu. Drastyczny spadek odporności często sprawia, że przyczyną śmierci są błahe i niegroźne (dla innych ludzi) infekcje.
Anoreksja-jak leczyć?
Nie istnieją farmakologiczne środki leczenia anoreksji. Używa się ich jedynie w leczeniu zaburzeń współistniejących (np. leki przeciwdepresyjne, nasenne, neuroleptyki). Pomoc bliskich jest kluczowa dla powodzenia (często dla choćby podjęcia) terapii. Chory w większości przypadków nie jest bowiem zdolny do samodzielnego zgłoszenia się po pomoc. Warto zaznaczyć, że nie w każdym przypadku dochodzi do wyleczenia, a jeśli już, trwa to zazwyczaj od 4 do 6 lat. Ważna jest siła woli chorego, determinacja i motywacja. Zaobserwowano również następującą zależność. Im dłużej
trwała choroba, tym trudniejszy przebieg leczenia i mniejsza szansa na ostateczny sukces. Z tego powodu nie powinno się bagatelizować już pierwszych budzących nasz niepokój objawów. Psycholog online, będzie starał się pomóc pacjentowi w przejęciu kontroli nad uporczywymi myślami o odchudzaniu, a także wykształceniu w nim samoakceptacji.
Terapia ukierunkowana jest też na wytworzenie zdrowych nawyków dotyczących żywienia tak, aby odbudować utraconą masę ciała i utrzymać ją potem na odpowiednim poziomie. Terapia może przybrać formę psychoterapii rodzinnej bądź indywidualnej z jednoczesnym farmakologicznym leczeniem powikłań jadłowstrętu psychicznego. Do tego dochodzi opracowanie dietetycznych wzorców jedzenia. W przypadku, gdy postęp choroby jest tak wielki, że bezpośrednio zagraża życiu chorego, należy włączyć hospitalizację. Przesłankami do tego są:
-spadek masy ciała o co najmniej 25%;
- infekcje;
- zaburzenia psychiczne (pojawiające się ryzyko samobójstwa);
-skrajne odwodnienie;
- zaburzenie gospodarki elektrolitowej.
W powodzeniu leczenia czas odgrywa decydującą rolę. Psychiatra lub Psycholog online może dać ogromne wparcie i fachowa pomoc młodej osobie. Kiedy jednak anoreksja występuje po 18. roku życia, szanse na pomyślne zakończenie leczenia drastycznie maleją.
Jadłowstręt psychiczny-gdzie i dlaczego leczyć?
Anoreksja należy do bardzo niebezpiecznych zaburzeń psychicznych, w których zainicjowanie procesu leczenia przez chorego jest w większości przypadków niemożliwe. Dlatego tak ważne jest wsparcie osób z otoczenia pacjenta, które czasem muszą go wręcz zaciągnąć siłą. W innym wypadku skutki mogą być tragiczne. W internetowej poradni psychologicznej Psycholog online-24 otwieramy się na wszelkie sygnały i reagujemy
natychmiast, gdy sytuacja tego wymaga. Wcześnie zastosowana psychoterapia online daje duże szanse na całkowite wyleczenie.
Autor wpisu
Agnieszka Dyś
Psycholog Psychoterapeuta
Konsultacja indywidualna • 180 zł
Prowadzę psychoterapię indywidualną osób dorosłych i młodzieży od 16 roku życia oraz terapię par. Swoje doświadczenie zdobywałam głównie podczas pracy w służbie zdrowia oraz w organach pomocy społecznej. Zajmuję się między innymi zaburzeniami afektywnymi, nerwicami, zaburzeniami osobowości, DDA oraz traumami. W obszarze moich zainteresowań leżą także problemy natury seksualnej. W pracy terapeutycznej najbliższe jest mi podejście psychodynamiczne, jednak integruję elementy innych nurtów, dostosowuję metody pracy do indywidualnych potrzeb pacjenta.Zakres pomocy
- Lęki/Fobie
- Nerwica
- Depresja
- Trudności w relacjach interpersonalnych
- Radzenie sobie z trudnymi emocjami
- DDA
- DDD
- Choroby psychosomatyczne
